چله نشینی از روزگاران گذشته از سنت های قدیمی مردمان خطه #آذربایجان بوده و این چله نشینی ها با شب یلدا آغاز می شد و تا آخرین روزهای سال ادامه می یافت از این رو شب یلدا هم در این خطه از ایران زمین به شب چله معروف است
اقتصاد مردمان این خطه در روزگاران گذشته بر محور کشاورزی بوده و زمستان که دوران بی رونقی بود، همگان را به تنگ می آورد و این چنین بود که مردم این خطه از ایران زمین با مراسم خاص به پیشواز بهار می رفتند تا با برگزاری مراسم مختلف و متنوع نوروزی روزهای سخت زمستانی را بسر آورند.
مراسم پیشواز نوروزی آذربایجان در روزگاران گذشته پس از شب یلدا آغاز می شد و به شب یلدا “چله گودی” همان چله بزرگ می گفتند و پس از بیست روز چله دوم آغاز می شد.
مردمان آذربایجان پس از برگزاری “چله گودی” که برای قرار دادن چله برگزار می شد، چهار چهارشنبه آخر سال را که ” چله چهارشنبه”، “سو چهارشنبه”( چهارشنبه آب)، “اوت چهارشنبه” (چهارشنبه آتش) و “آخر چهارشنبه” ( چهارشنبه آخر) می گفتند را به چله نشینی می پرداختند.
این چله نشینی ها غروب های سه شنبه برگزار می شد که خرید و بازار رفتن، بازی های خاص و بازی با حیوانات از جمله گرگ، خرس و میمون و نوروزی خوانی از جمله مراسم آن شب ها بود و این مراسم تا شب عید ادامه می یافت.
هندوانه سمبل شب چله
اولین خرید شب چله در خانواده های آذری هندوانه بوده و در واقع سمبل شب چله محسوب می شود.
هندوانه مظهر شیرینی، خونگرمی، سرسبزی و سرخفامی، شادابی و سرزندگی است و مردم ایران و آذربایجان بر این باورند که خوردن هندوانه موجب مقاومت بدن در مقابل سرمای زمستان می شود.
خرید هندوانه برای شب چله شاید یکی از رسومی است که از دیر باز تا کنون بدون تغییر باقی مانده است. از همین روست که میتوان در میان خونچههای خانواده داماد برای خانواده عروس هنوز آن را مشاهده کرد.
معمولاً خانواده ها در منزل ریش سفید خانواده جمع می شوند و با شوخی ها و عبارت های خنده آمیز، کام یکدیگر را شیرین می کنند. ریش سفید خانواده در حالی که با چاقو هندوانه را می برد می گوید: « قادابلامیزی،بو گئجه کسدوخ»! (بلایای خودمان را امشب بریدیم!) فردای آن روز پوست هندوانه و میوه های خورده شده را در آب روان ریخته و آن را خوش یُمن می دانند.
تاريخ : ۱۴۰۰/۰۹/۲۹ | | نویسنده : سلمان ولیمحمدی |